Orhan Gencebay Samsun’da 4 Ağustos 1944 yılında dünyaya geldi. Daha 6 yaşında iken Emin Tarakçı adındaki hocadan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşına geldiğinde ise bağlama ile tanıştı. 12 yaşında ise bağlama, keman, mandolin ve tamburu mükemmel bir şekilde kullanmaya başlamıştı. Ardından konservatuar sınavlarına giren Orhan Gencebay sınavı kazanmasına rağmen konservatuara devam etmeyerek ayrıldı. sanatçı, sınavları kazandı ancak fazla devam etmedi ve ayrıldı.
20 yaşında, Ankara Radyosu sınavlarına da girerek bu kazandı ama sınavda usulsüzlük yapıldığını düşünerek ayrıldı. .Ardından 22 yaşında iken İstanbul Radyosu’nun sınavlarına girdi ve bu sınavları da kazanarak TRT’de görevine başladı ama bu görevinden de 10 ay sonra kendi isteği ile ayrıldı.
TRT’den ayrıldıktan sonra Samsun’a geri dönen Orhan Gencebay kendisini müzik piyasasına yoğunlaştırdı ve İstanbul Plakçılar Çarşısı’nda şansını deneme kararı aldı. Kısa bir sürede Sabır Taşı, Sevemedim Kara Gözlüm gibi besteleri ile müzik dünyasına bomba gibi bir giriş yaptı ve bir çok albümü ve 45’liği rekor kırdı.
Bir Teselli Ver adlı albümü 1969 yılında rekor bir satışa imza atarken İstanbul Plak tarafından kendisine Altın Taç ödülü verildi. 1971 yılında albümlerini çıkardığı İstanbul Plak firmasına ortak olan Gencebay daha sonra Yaşar Kekeva ile ortaklaşa Kervan Plak şirketini kurdu. Daha sonra Yaşar Kekeva’nın ortaklıktan ayrılması sonucu kardeşi Burhan Gencebay ile kendi şirketini yönetmeye başladı.
İlk evliliğini Azize Gencebay ile yapan Orhan Gencebay daha sora eşinden ayrıldı. 1974 yılından itibaren de Sevim Emre ile yaşamaya devam eden Gencebay bugüne kadar 1000 civarında bestesi ve bunların 400 adedini kendi seslendirmiştir. Ayrıca Yeşilçam furyası döneminde 35 film de başrol oynayan ünlü sanatçı son dönemlerde “Akil Adam” olarak sanat hayatını siyasetle birleştirdi.
